Gözün ön bölümünde kornea ve lens bulunur. Arka bölgede ise retina yer alır. Kornea ve göz lensi dışarıdan gelen ışığın kırılarak retinaya doğru şekilde düşmesinden sorumludur; retina ise gelen ışığı beyne iletilerek görmeyi sağlar.
Gözün arka bölgesinde bulunan retina ile vitreus adı verilen sıvıda meydana gelen ciddi problemlerin cerrahi tedavisi vitrektomi ameliyatı ile gerçekleştirilmektedir.
Vitrektomi cerrahisi uzmanlık isteyen bir alandır. Görme kaybına yol açabilecek birçok ciddi göz hastalığının tedavisi günümüzde vitrektomi ile sağlanabilmektedir.
Vitrektomi ameliyatı nedir?
Vitreus jel göz içini kaplayan genellikle saydam yapıda bir sıvıdır. Gözün büyük kısmını dolduran bu jelimsi sıvı göz şeklinin korumasını sağlarken aynı zamanda retinayı destekler. Vitrektomi ameliyatı gözün en dışta bulunan beyaz kısmından mikro kesilerle vitreus jeli ve retina bölgesine müdahale edilmesi işlemidir.
Pars plana vitrektomi olarak da adlandırılan bu operasyon genellikle vitreus sıvısının çıkarılmasını veya değiştirilmesini içerir.
Zorlu ve büyük bir ameliyat olan vitrektomi, özellikle körlük veya kalıcı görme kaybı oluşma riski bulunan durumların tedavisinde devreye alınır.
Vitrektomi ameliyatı hangi hastalıklarda uygulanır?
Vitrektomi ameliyatı gerektiren ve tedavi edilmediğinde körlüğe yol açabilecek durumlar şöyle sıralanabilir:
- Retina dekolmanı (retina tabakasının ayrılması)
- Retinanın yırtılması
- Makula Deliği (Gözün makula bölgesinde delik oluşması)
- Vitreus Hemorajisi (Göz içi kanaması)
- Epiretinal Membran
- Ciddi göz yaralanmaları
- Göz içine yabancı cisim girmesi
- Katarakt ameliyatı veya göz cerrahisi sonrası gelişen komplikasyonlar
- Diyabetik retinopati (Şeker hastalığı nedeniyle ortaya çıkan kanama ve retina problemleri)
- Gözün arka kısmını etkileyen ciddi göz içi enfeksiyonları (Endoftalmi)
- Göz lensinin vitreus sıvısına düşmesi
Vitrektomi ameliyatı nasıl yapılır?
Vitrektomi, genellikle mikro cerrahi tekniklerle lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Ancak bazı vakalarda genel anestezi de yapılabilmektedir.
Göz içine minimal kesi açıldıktan sonra özel cerrahi aletlerle giriş yapılarak tedavi sağlanır. Çıkarılan vitreus jelin yerine göz içine sıvı, silikon veya gaz enjekte edilebilir.
Gerekli müdahaleler yapıldıktan sonra operasyon tamamlanır. Kesi alanı çok küçük olduğundan genellikle dikiş gerekmez. Bu nedenle dikişsiz vitrektomi ameliyatı olarak da bilinmektedir.
Vitrektomi ameliyatında bazı durumlarda lazer de kullanılabilir. Retina yırtıkları ve deliklerinin kapatılması veya vitreus jelinin içindeki opak lekelerin yok edilmesinde lazer uygulanmaktadır.
Ameliyat sonrası bulanık görme, batma ve kızarıklık gibi şikayetler yaşanabilir. Ancak erken dönemde gözlemlenen bu şikayetler normal kabul edilmektedir.
Vitrektomi ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Dikişsiz vitrektomi ameliyatı sonrası doktorun verdiği ilaçlar düzgün bir şekilde kullanılmalıdır. Önerilere uyulması iyileşme sürecinin sorunsuz geçmesi ve bölgenin enfeksiyon kapmaması açısından son derece önemlidir.
Vitrektomi ameliyatı sonrası genellikle hemen ertesi gün yapılan ilk kontrole dek göz bandaj ile korunur.
7-10 gün süreyle göz su ile temas ettirilmemelidir.
Ameliyatlı göze dokunulmaması gereklidir.
Ameliyatta göz içine gaz uygulaması sonrası görmede geçici olarak bozulma yaşanabilir. Görmeyi kısıtlayan bu durum yaklaşık 6 hafta kadar devam edebilmektedir.
Göz içine silikon yağı ejekte edildiğinde bu madde 3 ila 6 ay arasında kalabilir. Ancak göze hasar vermemesi için daha sonra silikonun cerrahi müdahale ile alınması gerekmektedir.
Vitrektomi ameliyatının ardından şiddetli ağrı devam ettiği takdirde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Vitrektomi ameliyatı kimlere uygulanır?
Vitrektomi ameliyatı, retina dekolmanı, makula deliği, göz içi kan damarlarında sızma ve kanama, gözde sinir hücrelerini tahrip edebilen epiretinal membran zarı oluşması, göz cerrahisi sonrası komplikasyonlar, gözün arka bölümünü etkileyen travma ve yaralanma tedavisi ile göz içinden yabancı cisim çıkarılması gibi durumlarda doktorun yapacağı değerlendirme sonrası uygun hastalara yapılabilmektedir.
