Glokom veya göz tansiyonu erken dönemde belirti vermeden sessizce ilerleyen ciddi bir göz hastalığıdır. Karasu hastalığı olarak da bilinen glokom göz içi basıncının göz sinirlerini tahrip edecek seviyede yüksek olmasıyla karakterizedir.
Sabah hissedilen baş ağrıları, bulanık görüş, geceleri ışıklı halkalar görme, televizyon izlerken gözde ağrı oluşması gibi belirtiler glokoma işaret edebilir.
Sinsi bir hastalık olan göz tansiyonu zamanında tedavi edilmediği takdirde görme sinirinde ciddi tahribata yol açar ve görme kaybı oluşabilir. Bu nedenle yıllık düzenli göz muayenesi glokomun erken tanısı açısından değerlidir.
Göz tansiyonu erken tanı ve uygun tedavilerle kontrol altına alınabilmektedir.
Göz tansiyonu nedir?
Göz tansiyonu göz içi sıvı basıncının aşırı yükselmesine bağlı olarak optik sinirin zarar gördüğü bir hastalıktır. Glokom olarak da tanımlanan bu göz hastalığının özelliği sinsi ilerlemesi ve çoğunlukla başlangıçta belirti vermemesidir. Hastalarda erken dönemde şikayete neden olmadığı için geç fark edilebilen göz tansiyonu geri dönüşü olmayan görme kaybına yol açabilen ciddi bir sağlık problemidir.
Kataraktın ardından dünya genelinde körlüğe yol açan ikinci hastalık glokomdur.
Göz tansiyonu yüksek hastalar glokom için yüksek risk grubunda yer almaktadır. Bununla birlikte göz tansiyonunun yüksek oluşu kişide mutlaka glokom gelişeceği anlamına gelmez; gözde düşük tansiyon olan hastalarda da glokoma rastlanabilmektedir. Bu durum normal basınçlı glokom olarak ifade edilir.
Yavaş seyirli bir hastalık olan glokomun zamanında teşhis ve tedavi edilebilmesi için 45 yaş sonrası herkesin yılda bir defa göz muayenesi olması ve göz tansiyonunun ölçülmesi önemlidir.
Göz tansiyonu neden olur?
Göz tansiyonu göz içi basıncın aşırı yükselmesi ve buna bağlı olarak görme siniri hücrelerine zarar vermesi nedeniyle meydana gelir. Göz içi sıvı basıncının aşırı artmasına neden olan ve kişide glokom riskini artıran unsurlar ise şöyle sıralanabilir:
- Yaşlanma
- Genetik faktörler ve aile içinde göz tansiyonu öyküsü
- Şeker hastalığı (diyabet)
- Miyop olma (uzağı net görememe)
- Yüksek tansiyon (kan basıncı)
- Uzun süre kortizon veya steroid alımı
- Sigara tüketimi
- Belirli bir ırka mensup olmak (Afrika ve doğu Asya kökenlilerde daha sık görülür)
- Göz içi basıncın yüksek oluşu
- Retina dekolmanı, göz iltihapları, göz tümörleri gibi hastalıkların varlığı
- Göz travması
- Göz ameliyatları
Göz tansiyonu belirtileri nelerdir?
Göz tansiyonu genellikle geç belirti veren bir hastalıktır. En yaygın belirtileri ise şu şekildedir:
- Gözde ağrı
- Gözlerde dolgunluk hissi
- Bulanık görme
- Baş ağrısı
- Geceleri ışıkların çevresinde haleler görme
- Geceleri zor görme
- Buğulu veya puslu görme
- Görme alanında daralma
- Çizgilerin bükülmesi ve bozuk görülmesi
Göz tansiyonu nasıl tedavi edilir?
Glokom tanısı için göz muayenesinde optik sinir hasarı ve diğer belirtiler araştırılır. Bu kapsamda OCT (optik koherens tomografi), görme alanı ve kornea kalınlığı gibi testler uygulanır. Bunun yanında tonometri yani göz içi basınç ölçümü ile yapılan değerlendirmeye göre glokom tanısı koyulur.
Glokom tedavisi hastalığın seviyesi ve şikayetlere göre farklı yöntemlerle gerçekleştirilir.
Göz tansiyonu tedavisinde göz içi basıncı düşürmek üzere çeşitli damlalar reçete edilebilir. Özellikle erken tanılı vakalarda damla tedavisi etkilidir. Optik sinir hasarı olmayan ve göz içi tansiyonu damla ile düşürülen hastalarda ömür boyu bu tedaviye devam edilerek glokom kontrol altında tutulabilir.
Göz tansiyonu hastalarının bazılarında miyop veya hipermetrop gibi kırma kusurları gelişebilir. Bu şikayetler gözlük kullanımı ile giderilebilir.
İlaç tedavisi ile sonuç alınamayan hastalara lazer tedavisi uygulanır. Lazer tedavisi ile göz içindeki fazla sıvının tahliyesi ve basıncın düşürülmesi sağlanabilir. Lazerle ayrıca göz suyu üretimini azaltarak göz içi basınç düşürülebilir.
Lazer tedavisi ile basınç düşmediği takdirde cerrahi müdahale gerekmektedir. Cerrahi tedavi göz tansiyonu çok yüksek seviyelerde olan ve görme siniri hasarlanmış olan hastalarda uygulanır. Trabekülektomi tekniğinin kullanıldığı glokom ameliyatı lokal anestezi altında gerçekleştirilmektedir. Ameliyatla hasar görmüş sinir hücreleri onarılamaz ancak sağlam sinir hücrelerinin zarar görmesi önlenebilir. Böylece hastalarda körlük engellenmiş olur.
Göz tansiyonu nasıl geçer?
Göz tansiyonu erken teşhis sonrası göz hekimi tarafından hastaya uygun tedaviyle geçer. Tıbbi yöntemlerin yanında glokom riskini azaltmak için alınabilecek bazı önlemler mevcuttur.
Sadece göz tansiyonuna karşı değil tüm göz hastalıklarının erken tanısı ve etkin tedavisi için alınacak temel önlem düzenli göz muayenesi olmaktır.
Ayrıca sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimseyerek de göz sağlığı korunabilir. Sağlıklı beslenmeye dikkat etmek, düzenli egzersiz yapmak, sigara ve alkolden uzak durmak, verilen ilaçları düzenli kullanmak, stresi azaltmak önlemler arasında sıralanabilir.