Göz eti olarak da bilinen pterjium kornea üzerinde meydana gelen kama şekilli doku gelişimidir. Yaygın rastlanan pterjium halk arasında kuş kanadı olarak da adlandırılmaktadır. Gözde batma ve yanma, yabancı cisim hissi gibi belirtilerle kendini gösteren göz eti, ileri aşamada ise astigmata yol açabilmektedir. Göz eti çok nadir de olsa görmeyi olumsuz etkileyecek kadar büyüyebilir.
Pterjium çeşitli tıbbi yöntemlerle tedavi edilebilir. İleri vakalarda veya hastalarda estetik kaygılar oluştuğunda cerrahi müdahale ile göz eti alınabilmektedir.
Pterjium nedir?
Pterjium kısaca gözde et büyümesi olarak tanımlanabilir. Genellikle gözün beyaz kısmı olan sklerada oluşan ve saydam kornea tabakasına doğru ilerleyen anormal doku büyümesidir.
Üçgen veya kama şeklindeki bu doku büyümesi gözün buruna yakın tarafında oluşur. Pterjium tek gözü etkileyebileceği gibi her iki gözde de görülebilir. Bu rahatsızlık ilerlediğinde kornea şeklinin bozulmasına yol açabilir. Bu da hastalarda astigmatizma oluşmasına neden olur. Göz eti çok fazla büyüdüğü takdirde optik görme aksını örterek geçici körlük oluşturabilir.
Pterjium neden olur?
Pterjium genellikle çevresel nedenlerle ilişkilidir.
- Ultraviyole güneş ışınları göz sağlığı için zararlıdır. Güneş ışınlarına uzun süre maruz kalınması göz eti oluşumuna yol açabilmektedir. Özellikle sıcak iklimlerde ve güneşli günlerin fazla olduğu bölgelerde yaşayanlarda ve işi gereği açık alanlarda uzun süre geçiren kişilerde daha yaygın görülen bir göz hastalığıdır.
- Rüzgar maruziyeti, kum ve toz gibi etkenler de yine göz eti nedenleri arasında yer almaktadır.
- Kuru göz pterjium riskini artıran unsurlardandır.
- Ailede göz eti öyküsü olanlarda pterjium görülme ihtimali daha yüksektir. Dolayısıyla genetik yatkınlık pterjium nedenleri arasında yer almaktadır.
- Öte yandan pterjium erkeklerde kadınlara göre daha sık görülen bir hastalıktır.
Pterjium belirtileri nelerdir?
Pterjium başlangıçta herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Büyümeye devam ettiğinde bazı şikayetler ortaya çıkar. Göz eti belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Gözün buruna yakın olan tarafında dışarıdan fark edilen et benzeri pembe, kırmızı ya da sarı renkli üçgen yapı
- Gözde kızarıklık ve kaşıntı
- Sulanma, batma, yanma şikayetleri
- Işığa bakamama
- Gözde kuruluk hissi
- Göze yabancı cisim kaçmış gibi hissetmek
- Bulanık görme (Gözün ortasına ilerlemiş vakalarda)
- İleri vakalarda astigmatizma ve kalıcı kornea opasiteleri
Pterjium tanısı nasıl konur?
Pterjium tanısı göz hekimi tarafından gerçekleştirilen göz muayenesi ile koyulabilir. Fizik muayene ve göz muayenesi dışında bazı durumlarda görme testi ve korneal topografi gibi tetkikler de gerekebilir.
Göz eti ve büyüme tespit edildikten sonra tedavi hastanın şikayetlerine göre planlanır.
Pterjium nasıl tedavi edilir?
Gözde et yürümesi tedavisi göz etinin durumuna göre planlanır. Hafif vakalarda düzenli takip ile göz eti büyümesinin kontrol edilmesi yeterli olabilmektedir.
Göz eti hastada kızarıklık, yanma, batma ve hassasiyet gibi şikayetlere yol açtığıysa ve göz kuruluğu da varsa göz damlaları reçete edilebilir.
Bölgedeki enflamasyonun giderilmesi için kortikosteroid içeren merhemler verilebilir.
Göz etinin optik merkeze ilerlediği, göz damlası veya ilaçlarla istenilen sonuçların alınamadığı, astigmata yol açmış, bulanık görme şikayetlerinin olduğu veya hastaların estetik nedenlerle göz etinden kurtulmak istediği vakalar ise göz eti ameliyatı ile tedavi edilmektedir.
Cerrahi prosedür lokal anestezi altında yapılır. Ameliyat ile büyümüş anormal doku göz yüzeyinden çıkarılır; sonrasında göz kapağı altından alınan küçük konjonktiva dokusu ile göz etinin çıkarıldığı alan dikişle veya doku yapıştırıcısı ile kapatılır. İyileşme süreci hızlıdır. Greft ile kapatılan ameliyatlar daha başarılı sonuç vermektedir.
Her cerrahi girişimde olduğu gibi göz eti ameliyatında da enfeksiyon riski oluşabilir.
Pterjium tekrarlama riski bulunan bir rahatsızlıktır. Bu riskin azaltılması için çevresel faktörlere dikkat edilmesi gerekmektedir.
- Mutlaka UV ışınlarından koruyan bir güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
- Tozlu ve rüzgarlı ortamlarda da koruyucu gözlük kullanılması önerilmektedir.
- Kuru ortamlarda doktorun uygun gördüğü suni göz yaşı damlaları ile gözler nemli tutulabilir.
