40 yaş sonrası hemen her kişide görülen görme problemlerinin başında presbiyopi gelmektedir. Yaşa bağlı olarak yakındaki nesneleri net görememe durumunu ifade eden presbiyopinin temel nedeni gözün merceğinin sertleşmesi ve esnekliğini yitirmesidir.
Presbiyopi tanısı alan hastaların yakın görüşleri bozulduğu için okudukları kitap, gazete, cep telefonu gibi materyalleri normal mesafeden daha uzakta tutma ihtiyacı duyarlar.
Rutin göz muayenesi sırasında tanı koyulabilen presbiyopi farklı yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Gözlük veya kontakt lens kullanımı gibi basit yöntemlerle yakını görme sorunu giderilebileceği gibi presbiyopi ameliyatı ile kalıcı çözüm de sunulabilmektedir.
Presbiyopi nedir?
Yaşlanma ile birlikte gözün kırma kabiliyeti de azalır. 40-45 yaş üzerinde başlayan yakını bulanık görme sorunu presbiyopi olarak ifade edilir.
Presbiyopi sıklıkla hipermetropi ile karıştırılmaktadır. Bir kırma kusuru olan hipermetrop da yakını görememe olarak tanımlanır. Ancak bu durumun nedeni gözün şekli ve boyutundan kaynaklanan anatomik farklılıklara bağlı olarak görüntünün retina üzerinde yanlış odaklanmasıdır
Presbiyopi ise doğal yaşlanma süreci içinde göz merceğinin sertleşmesi, esnekliğinin azalması gibi nedenlerle ortaya çıkar. Gözün yapısı ile alakası yoktur.
Presbiyopi belirtileri nelerdir?
Presbiyopi hastalığının en temel belirtisi 40 yaş sonrası başlayan yakın nesnelerin bulanık görülmesidir.
- Okuma sırasında net görebilmek için kitap, gazete, cep telefonu gibi nesneleri uzaklaştırma ihtiyacı
- Göz yorgunluğu
- Baş ağrısı
- Loş ışıkta yakın mesafe görüşünün zorlaşması presbiyopi belirtisi olabilir.
Presbiyopi neden olur?
Presbiyopinin başlıca iki nedeni şu şekilde sıralanabilir:
- Göz merceğinin yaş ilerledikçe sertleşmesi ve esnekliğini kaybetmesi.
- Yaşlanmayla birlikte odaklanmayı sağlayan göz kaslarının zayıflaması.
Gözün merceği yakın ve uzak mesafeler arasında odaklanma yapabilmek için şekil değiştirir. Mercek sertleşmesi ve esnekliğinin azalması yakın nesnelerin odaklanmasını zorlaştırabilir. Göz kaslarının da zayıflaması ile birlikte yakın görüş giderek güçleşir.
Prespiyopi yaşlanmanın doğal bir sonucudur.
Presbiyopi nasıl tedavi edilir?
Göz doktoru tarafından yapılan muayene sonrası presbiyopi teşhisi koyulan hastalar için farklı tedavi seçenekleri sunulabilir.
Presbiyopi tedavisi gözlük ve kontakt lensler ile yapılabildiği gibi kalıcı çözüm için cerrahi seçenekler de değerlendirilebilir.
Tedavide monofokal, bifokal veya trifokal gözlükler kullanılabilir. Monofokal gözlükler ince kenarlı merceklere sahiptir ve sadece yakın görüşün net olmasını sağlar. Bifokal gözlükler hem yakının hem de uzağın görülmesini sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir. Gözlük camının alt kısmı yakın için kullanılabilir. Trifokal gözlükler üç farklı mesafeyi yani yakını, uzağı ve ortayı görmeyi sağlar. Presbiyopi yaşa bağlı olarak ilerleme eğilimi gösterdiği için düzenli doktor kontrolü ile gözlük numarası yeniden değerlendirilir.
Kontakt lens ile presbiyopi tedavisinde iki farklı lens kullanılabilir. Multifokal kontakt lensler uzak ve yakını net görmeyi sağlar. Monovizyon kontakt lensler bir gözün uzağı diğer gözün yakını net göreceği şekilde ayarlanır.
Gözlük ve kontakt lens kullanmak istemeyen hastalar ise cerrahi tedavi yöntemlerinden faydalanabilir. Cerrahi tedavide genellikle presbiyopiye bağlı görme bozukluğu göz içi lens uygulaması veya lazer yöntemi ile giderilmektedir.
- Lazer ameliyatı kapsamında monovizyon LASIK cerrahisi kullanılır. Bu yöntemle bir göz uzak görme için odaklanırken diğer göz yakın görüş için odaklanır.
- Göz içi lens ameliyatı da presbiyopi tedavisinde en kalıcı yöntemlerden biridir. Multifokal göz içi lensler hem uzak hem de yakın mesafe görme sorunlarını düzeltmek üzere hastanın doğal lensinin yerine yerleştirilmektedir.
- Korneal iç implantlar da bir diğer yöntemdir. Kornea içine küçük bir implant yerleştirilerek gözün doğal ışık yolu değiştirilir. Böylece yakın daha net görülebilir.
- Kondaktif Keratoplasti (CK) de hipermetropi ve presbiyopi tedavisinde kullanılabilir. Bu prosedür, radyofrekans enerjisi kullanılarak korneanın şeklinin değiştirilmesini sağlar.
Presbiyopi tedavisi kimlere uygulanır?
Cerrahi presbiyopi tedavisi:
- 40 yaşından sonra yakını görme sorunu yaşamaya başlayan,
- Özellikle kitap okuma, telefon veya bilgisayar ekranı kullanma, ince el işleri gibi yakın mesafe aktivitelerinde zorluk yaşayan,
- Korneal yapısı uygun olan (LASİK ve korneal tedaviler için),
- Gözlük veya kontakt lens kullanamayan,
- Cerrahi müdahaleye engel durumu olmayan kişilere uygulanabilir.
Presbiyopi dışında göz sağlığı konusunda başka sorun yaşamayan hastalar tedaviden başarılı sonuç almaktadır. Katarakt, glokom, keratokonus gibi ciddi göz hastalıkları olan kişiler ise bazı tedaviler için uygun olmayabilir.
