Yaşlanma ile birlikte göz merceğinin odaklama kapasitesi azalır. Bu durum yakın ve uzağı görme sorunlarına ve göz merceğinin saydamlığını yitirmesi ile birlikte katarakt hastalığına yol açabilir. Katarakt ve göz bozukluğu tedavisi göz içi lens ameliyatı ile yapılabilmektedir. Günümüzde lens teknolojisinin de gelişmesiyle birlikte tek odaklı monofokal lenslerin yerine iki veya üç odaklı göz içi akıllı lens tercih edilmektedir.
Akıllı lens uygulamaları özellikle katarakt ve yaşa bağlı yakını görme bozukluğunun (presbiyopi) tedavi edilmesinde kullanılmaktadır. Çok odaklı veya trifokal lens olarak da adlandırılan akıllı göz içi mercek sayesinde hastalar hem uzak hem orta hem de yakın mesafede gözlük veya kontakt lens kullanmadan görebilmektedir. Net görüşe kavuşan hastaların yaşam kaliteleri de artmaktadır.
Akıllı lensler nedir?
Akıllı lensler çok odaklı lensler olarak da bilinmektedir. Akıllı lensler farklı odak noktalarına sahiptir. Bu lensler göze gelen ışığı retina üzerinde farklı odak noktalarına yönlendirerek hem yakının hem de uzağın net görülebilmesini sağlar.
Akıllı göz içi lens özellikle katarakt cerrahisi sırasında veya yaşa bağlı yakını görme bozukluğu (presbiyopi) gibi durumların tedavisinde gözün doğal lensi yerine yerleştirilen yapay lenslerdir. Bu lensler, gözdeki doğal lensin odaklama yeteneğini taklit eder. Böylece hastaların gözlük veya kontakt lens ihtiyacı ortadan kalkar veya en aza indirilir.
Akıllı lensler iki veya üç odaklı tasarlanmaktadır. Hastalar akıllı lens ameliyatı sonrasında:
- Televizyon izleme, araç kullanma gibi uzak görüşü gerektiren aktiviteleri,
- Bilgisayar kullanma, yemek yapma gibi orta mesafe görüş gerektiren işleri,
- Telefon ekranını görme, kitap okuma, el işleri gibi yakın mesafe görüş gerektiren eylemleri rahatlıkla yapabilirler.
Akıllı lenslerin kullanımında bazı yan etkiler de oluşabilmektedir. En yaygın yan etkilerden biri ışık saçılmalarıdır. Gece araba kullanırken veya parlak ışıklara bakarken ortaya çıkabilen bu şikayet zamanla azalır ve birçok hasta bu duruma alışarak daha az rahatsızlık yaşar.
Akıllı lens çeşitleri nelerdir?
Monofokal lensler tek odaklı lenslerdir. Sadece uzak görüşü düzeltebilen bu tip lensler yakın mesafelerde etkisiz kalmaktadır. Bu nedenle günümüzde daha ileri teknoloji sunan akıllı mercek tercih edilmektedir. Ayrıca göz sağlığı açısından akıllı lenslerin kalitesi de önem taşımaktadır.
Akıllı lens çeşitleri şöyledir:
- Multifokal akıllı lensler iki odaklıdır. Hem uzağı hem yakını gözlüksüz görmeyi sağlar.
- Trifokal akıllı lensler üç odaklıdır. Yani uzak ve yakın ile birlikte orta mesafede de hastaların net görebilmelerine imkan sunar.
- Toric Lensler astigmat için dizayn edilmiş lenslerdir.
- EdoF lensler (Extended Depth of Focus) genişletilmiş odak derinliğine sahiptir. Ara mesafelerin daha iyi görülmesini sağlar.
- Akkomodatif lensler ise doğal göz lensinin hareketlerini taklit ederek yakın ve uzak mesafelerde odaklanmaya yardımcı olur.
Akıllı lens tedavisi kimlere uygulanır?
Akıllı lensler detaylı bir göz muayenesi sonrasında göz doktoru tarafından bu operasyon için uygun bulunan hastalara takılabilir.
- 50 yaş üstü katarakt hastaları,
- Kırma kusurları bulunan ve gözlük kullanmak istemeyen kişiler,
- Yaşa bağlı olarak yakını görme sorunu yaşayan presbiyopi hastaları,
- Lazer ameliyatı için uygun olmayan hastalar,
- Astigmat hastaları göz içi lens ameliyatı için uygundur.
Bununla birlikte glokom (göz tansiyonu) ve diyabetik retinopati gibi göz hastalıklarına sahip hastalar akıllı lens tedavisi için uygun olmayabilmektedir.
Akıllı lens tedavisi nasıl uygulanır?
Akıllı lens ameliyatı öncesinde hasta için en uygun lens çeşidi göz doktoru tarafından yapılan detaylı muayene ve değerlendirme sonucunda seçilir.
Cerrahi işlem lokal anestezi altında uygulanır. Hastanın doğal lensi ultrason enerjisi kullanılarak parçalanır ve kornea bölgesine açılan mini kesiden çıkarılır. Ardından hastaya uygun akıllı lens göz içine yerleştirilir. Kesi sonucu meydana gelen yara izi kendiliğinden iyileşir.
Ameliyat sonrası hasta göz doktoru tarafından verilen göz damlalarını düzenli kullanmalı ve bakım önerilerine uymalıdır. Birkaç gün içinde görüş netliği yerine gelmeye başlar; tam iyileşme ise birkaç hafta sürebilir.
