Göz tansiyonu göz içi basınçtaki artışın optik sinir hasarına yol açtığı ciddi bir göz hastalığıdır. Genellikle ileri yaşta görülse de her yaştan hastayı etkileyebilen göz tansiyonu sinsi bir rahatsızlıktır ve düzenli göz muayenesi yaptırmayan kişilerde geç evrelerde saptanabilmektedir.
Bu hastalığın tanı ve tedavisinde gecikildiğinde kalıcı görme kaybı meydana gelebilir. Göz tansiyonu belirtileri beklenmeden düzenli göz muayenesi yaptırılarak glokom hastalığının ciddi sonuçlarından korunmak mümkün olabilmektedir.
Göz tansiyonu nedir?
Göz tansiyonu veya diğer adıyla glokom en basit tanımıyla göz içi basınç artışı sonucu göz sinirlerinin hasar görmesidir. Halk arasında karasu hastalığı olarak bilinen göz tansiyonu görme kaybının en yaygın nedenidir.
Gözün temizlenmesini sağlayan aköz sıvı da denilen göz içi sıvısının en önemli görevlerinden biri de göz içi basıncı dengelemektir. Bu sıvı normalden daha fazla üretildiğinde göze basınç uygular. Göz içi basıncın artması ise optik sinirlerin hasar görmesine yol açar.
Tedavi edilmeyen glokom körlük ile sonuçlanabilir. Bu noktaya gelmeden göz tansiyonun kontrol altına alınması son derece önemlidir.
Göz tansiyonunda risk faktörlerinin başında aile öyküsü gelir. Ailesinde göz tansiyonu olan kişilerde bu hastalığın gelişme riski daha yüksektir. Bunun yanı sıra 40 yaş ve üstü kişilerde de göz tansiyonu riski yaşa bağlı olarak artar. Şeker hastalığı (diyabet), migren, hipermetropi, hipertansiyon (yüksek kan basıncı değerleri), hipotiroid, göz travmaları ve kortizon alımı göz tansiyonu için risk oluşturmaktadır.
Risk grubundaki bireylerin mutlaka yıllık göz muayenesi yaptırmaları önerilmektedir.
Göz tansiyonu belirtileri konusunda farkındalık sahibi olmak hastalığın erken evrede tespit edilmesini sağlamakta; zamanında başlanan uygun tedavilerle kalıcı görme kaybının engellenmesi mümkün olmaktadır.
Göz tansiyonu belirtileri nelerdir?
Göz tansiyonu genellikle şikayete yol açmadan ilerler ve birçok hasta ileri evrelere kadar durumun farkında olmaz. Bu nedenle glokomun erken teşhis edilmesi ve etkin tedavisinde en önemli adım düzenli göz muayenesi yaptırmaktır.
En sık göz tansiyonu belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Genellikle tek taraflı seyreden baş ağrısı ve/veya göz ağrısı
- Zaman zaman ortaya çıkan bulanık görme veya görme alanı daralması
- Işığa karşı hassasiyet gelişmesi
- Gözde sertleşme hissi
- Çizgilerin bozulması, bükülmesi
- Işıkların etrafında renkli ve ışıklı halkalar görmek
- Baş ağrısı ile birlikte görülebilen bulantı ve kusma
Glokom türleri nelerdir?
Glokomun iki ana tipi vardır. Bunlar: Açık açılı glokom ve açı kapanması glokomu olarak sıralanır.
En yaygın tür olan açık açılı glokom genellikle 40 yaş üzerindeki hastalarda görülür ve belirti vermediği için çoğu zaman tesadüfen göz kontrolünde fark edilir.
Açı kapanması glokomu ise özellikle genetik faktörlere, ırksal özelliklere (Asyalılarda yaygındır), yaşlanmaya bağlı olarak gelişir. Bu glokom türünde iris kamara açısı dardır veya kapanmaya eğilimlidir; buna bağlı olarak aköz sıvı birikir.
Bunun yanı sıra doğuştan glokom, çocukluk çağı glokomu, normal basınçlı glokom, neovasküler glokom, pigmenter glokom gibi farklı göz tansiyonu türleri de bulunmaktadır.
Göz tansiyonu değerleri kaç olmalıdır?
Kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle 10 ile 21 mmHg arasındaki göz tansiyonu değerleri normal kabul edilmektedir. Oftalmolojik muayene kapsamında yapılan göz tansiyonu ölçümünde; 22-25 mmHg arası sınırda yüksek göz tansiyonu, 26 mmHg ve üzeri ise yüksek göz tansiyonu olarak değerlendirilir.
Bazı hastalarda ise tek başına göz tansiyonu ölçümü yeterli olmayabilir. Glokom tipine bağlı olarak kornea kalınlığı ölçümü, göz siniri ve retina sinir lifi muayenesi, görme alanı değerlendirmesi de yapılmaktadır.
Göz tansiyonu nasıl tedavi edilir?
Göz tansiyonu tedavisinde amaç göz içi basıncı kontrol altında tutarak görme kaybını önlemektir. Glokom tedavisi, göz doktoru tarafından hastaya özel planlanır.
- Göz tansiyonu tedavisinde genellikle ilk aşamada göz damlaları kullanılır. Göz damlaları ile aköz sıvı üretimini ve sıvı birikimini azaltarak göz içi basıncın kontrol altına alınması amaçlanır. Damlalar yeterli olmadığında göz doktoru tarafından ek olarak oral ilaçlar da verilebilir.
- Damla ve ilaç tedavisi ile istenilen sonuçlar alınamadığında lazer tedavisi uygulanır. Lazer tedavisi ile aköz sıvının üretildiği kanallar ve drenaj kanalları genişletilir. Böylece göz içindeki sıvı akışı düzenlenerek basınç azaltılabilmektedir.
- İlk iki tedavi yöntemi ile göz içi basınç kontrol altına alınamıyorsa ameliyat seçeneği devreye alınabilir. Cerrahi yöntemlerle aköz sıvının üretildiği veya dışarı atıldığı kanallara müdahale edilerek göz içi basınç düşürülebilmektedir.
Göz tansiyonu tedavisi kimlere uygulanır?
Göz tansiyonu tedavisi glokom tanısı koyulmuş her yaştan hastaya uygulanır.
Bunun yanı sıra;
- Açı kapanması glokomu ve açı açıklığı glokomu için risk grubunda yer alan kişiler,
- Rutin göz muayenesinde yüksek göz tansiyonu tespit edilen ve risk faktörlerine sahip kişiler,
- Görme alanı darlığı, bulanık görme gibi glokom belirtileri olanlar,
- Ailesinde glokom öyküsü bulunanlar düzenli göz muayenesi yaptırmalı ve doktorun gerekli görmesi halinde göz tansiyonu tedavisine başlanmalıdır.
