Göz enfeksiyonları göz sağlığını bozan yaygın göz hastalıkları arasında yer alır. Göz enfeksiyonlarına karşı riski azaltmak için alınabilecek birçok önlem bulunmaktadır. Göz enfeksiyonu varlığında ise farklı tedavilerle göz sağlığını geri kazandırmak mümkündür.
Göz enfeksiyonları mantar, virüs veya bakteri kaynaklı olabilir. Göz veya gözün çevresini etkileyebilen göz enfeksiyonları ağrı ve kızarıklık başta olmak üzere kaşıntı, şişlik, sulanma gibi şikayetlere yol açabilir.
Görme şüphesiz ki en önemli duyularımızın başında gelir. Bu nedenle tüm göz hastalıkları önemsenmelidir. Göz enfeksiyonlarının erken tanı ve tedavisi de son derece önemlidir. Çünkü zamanında tedavi edilmeyen viral göz enfeksiyonu görme kaybına varan ciddi sorunlara yol açabilir. Gözde enfeksiyon belirtileri görüldüğünde vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Göz enfeksiyonu nedir?
Dünyada ve ülkemizde en sık görülen göz hastalıkları arasında sayılan göz enfeksiyonları, bakteri, virüs, mantar gibi zararlı mikroorganizmaların gözle temas etmesi sonucu meydana gelir. Gözün kornea denilen ön yüzeyi, gözün dışı, konjonktiva (göz kapaklarını saran zar) dahil olmak üzere göz veya çevresini kapsayan alanlarda oluşabilir.
Hijyen eksikliği, bağışıklık sisteminin düşük olması, göze yabancı madde girmesi, özensiz kontakt lens kullanımı göz enfeksiyonu riskini artıran unsurlardır.
Ayrıca göz kuruluğu sonucu gözyaşı üretiminin azalması veya kalitesinin bozulması da göz yüzeyinin enfeksiyonlara karşı savunma direncini kırabilir.
Göz enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
Hastada göz enfeksiyonu varlığına işaret eden belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Gözlerde kızarıklık ile yanma, sulanma ve kaşıntı şikayetleri
- Gözlerin şişmesi,
- Ağrı ve batma hissi
- İltihaplı akıntı
- Akıntı, yanma, sulanma gibi şikayetlerin bir sonucu olarak bulanık görme
- Işığa karşı hassasiyet
Göz enfeksiyonları bazen kendiliğinden geçme eğilimi gösterebilir ancak bazı türlerinin görme kaybı gibi son derece ciddi sonuçlar doğurabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde hemen bir göz doktoruna başvurularak tanı ve tedaviye başlanmalıdır.
Göz enfeksiyonu çeşitleri nelerdir?
Göz enfeksiyonlarının birden çok türü bulunmaktadır. Konjonktivit en bilinen ve sık rastlanan göz enfeksiyonu çeşididir. Enfeksiyon gözün dış tabakasında yani konjonktivada gelişir. Genellikle bakteri veya virüs kaynaklı bir rahatsızlık olan konjonktivit alerjik nedenlerle veya kimyasal maruziyeti sonucu da ortaya çıkabilmektedir.
Bunun haricinde:
- Göz içi enfeksiyonu olarak da bilinen endoftalmi bakteri veya mantar kaynaklı gelişir. Gözün iç kısmında şiddetli iltihaplanmayla karakterize endoftalmi ağrı, şişlik, bulanık görme gibi şikayetlere yol açar.
- Kornea iltihaplanması olarak da bilinen keratit zararlı mikroorganizmalar nedeniyle veya kornea bölgesine alınan travmalara bağlı ortaya çıkabilir. Keratit hastalarda birçok şikayete yol açarak yaşam kalitesini etkiler. Gözlerde kızarıklığa, ağrı ve batma hissine, aşırı gözyaşı üretimine, şişlik, ışık hassasiyeti ve bulanık görmeye yol açabilir.
- Chlamydia trachomatis bakterisinin yol açtığı trahom tekrar eden enfeksiyonlara bağlı olarak gelişir. Son derece bulaşıcı bir göz hastalığı olan trahom özellikle göz kapaklarını ve konjonktivayı (göz yüzeyi) etkiler.
- Göz çıbanı ya da tıptaki adıyla hordeolum genellikle dış göz kapağında görülür. Yağ bezinin iltihaplanması sonucu oluşan göz çıbanına genellikle bakteriler neden olur.
- Uvea denilen gözün orta tabakasını etkileyen üveit bağışıklığın zayıf oluşu, yaralanma veya viral enfeksiyona bağlı ortaya çıkar.
- Göz kapağı selüliti (periorbital selülit) gözün çevresindeki dokuların enfekte olmasıyla gelişen enfeksiyon çeşididir.
Göz enfeksiyonlarına karşı nasıl önlemler alabiliriz?
Göz enfeksiyonu riskini azaltmanın en etkili ve basit yolu hijyene dikkat etmektir. Düzenli olarak el ve yüz yıkamak korunma açısından esastır. Gün içinde özellikle ellerimizle yüzümüze ve gözümüze sıklıkla dokunuruz. Bu nedenle özellikle ellerin temiz tutulması göz enfeksiyonlarını önlemede etkilidir.
Ellerimizi yıkayamadığımız durumlarda ise yüzümüze dokunmamaya özen göstermemiz gereklidir.
Bunun yanı sıra:
- Bulaşımı engellemek adına enfekte kişilerle temas edilmemelidir.
- Güçlü bir bağışıklık sistemi için iyi ve sağlıklı beslenilmelidir.
- Yüzün değdiği havlu, yastık kılı, çarşaf gibi eşyalar temiz olmalıdır. Özellikle yastık kılıfı haftada bir değiştirilmelidir.
- Kontakt lens kullanımına özen gösterilmeli; kaliteli lens solüsyonu tercih edilmelidir.
Göz enfeksiyonları nasıl tedavi edilir?
Göz enfeksiyonlarının birden çok tedavisi vardır. Enfeksiyon bakteriyel ise farklı; virüs veya mantar kaynaklı ise farklı tedaviler uygulanmaktadır. Dolayısıyla tedaviye başlanmadan önce ilk olarak enfeksiyonun nedeni belirlenir.
- Viral enfeksiyonlar için antiviral ilaçlarla tedavi sağlanır.
- Mantar kaynaklı enfeksiyonlar için antifungal ilaçlar, göz damlası ile tedavi uygulanmaktadır.
- Bakteriyel göz enfeksiyonlarında genellikle antibiyotik içeren göz damlaları veya merhemler kullanılmaktadır.
- Anti-inflamatuar damlalar iltihabı azaltılabilmektedir.
- Alerjik durumlarda antihistaminik ilaçlarlar kullanılmaktadır.
- Tedavi sürecinde gözlerin nemli tutulabilmesi için gözyaşı damlası da reçete edilebilir.
- Göz enfeksiyonuna eşlik eden şişlik ve tahriş şikayeti varsa soğuk kompres uygulanabilir.
Tedavi süresince ve sonrasında hastaların göz hijyenine çok dikkat etmeleri ve ellerini düzenli yıkamaları önemlidir.
Ayrıca göz doktoru tarafından verilen ilaçlar düzenli kullanılmalı; şikayetler azaldığında tedavi yarıda kesilmemelidir. Aksi halde enfeksiyonun tekrarlama riski bulunmaktadır.
