Glokom veya bilinen diğer adıyla göz tansiyonu ilerleyici nitelikte olan ciddi bir göz hastalığıdır. Bu hastalıkta göz içi sıvı basıncı normalden yüksektir ve bu durum göz sinirine zarar verir. Baş veya gözü tutan ağrı şikayeti, bulanık görme ve göz kızarıklığı gibi belirtiler glokoma işaret edebilir.
Yaygın görülen glokom çoğu zaman ileri evrelere kadar belirti vermediği için sinsi bir hastalık olarak da tanımlanmaktadır. Tedavi edilmediğinde hastalarda kalıcı görme kaybına yol açan glokomun erken tanısı görme kalitesinin korunabilmesi açısından çok değerlidir.
Göz sağlığı açısından yıllık düzenli doktor kontrolü önemlidir. Glokom hastalığı da rutin göz muayenesi ile erken dönemde tespit edilebilir. Düzenli kontrol yaptıran hastalarda glokom zamanında tespit edilebilmekte ve uygun tedavi yöntemleriyle kalıcı görme kaybı önlenebilmektedir.
Glokom tedavisinde amaç göz içi basıncı düşürmek ve kontrol altında tutarak hastanın görme kalitesini korumaktır. Bu amaçla göz damlası, lazer tedavisi ve cerrahi yöntemle tedavi sağlanabilmektedir.
Glokom nedir?
Göz tansiyonu veya karasu gibi adları da olan glokom, göz içi sıvı basıncının yükselmesi nedeniyle optik sinirin zarar gördüğü bir göz hastalığıdır. Bu durum genellikle göz içindeki sıvının düzgün şekilde tahliye edilememesi sonucu ortaya çıkar.
Glokom tedavisine zamanında başlanmadığı takdirde görme kaybı ve hatta kalıcı körlük gibi geri alınamayan üzücü sonuçlar ortaya çıkabilir.
Göz tansiyonu çoğu zaman belirti vermeden sinsi ilerler. Bu nedenle hastalar çok geç evrelere kadar bu durumun farkına varmayabilir.
Göz tansiyonu; açık açılı glokom, kapalı açılı glokom, normal tansiyonlu glokom ve konjenital glokom olmak üzere farklı şekillerde ortaya çıkabilir.
- En yaygın görülen türü açık açılı glokomdur. Gözdeki drenaj kanalları tıkalıdır veya yavaş çalışır. Ağır ilerleyen bu glokom türünde görme alanı yavaş yavaş daralır.
- Kapalı açılı veya dar açılı glokom ani gelişir. İris ve kornea arasındaki açının normalden çok daha dar olması bu tür glokoma yol açar. Açı kapanması glokomunda göz içindeki sıvının aniden birikmesiyle göz içi basıncı hızla yükselir.
- Normal tansiyonlu glokom durumunda hastalarda göz içi basınç normal düzeyde olmasına rağmen optik sinir zarar görmüştür. Normal tansiyonlu glokomun nedeni henüz bilinmemektedir.
- Konjenital veya pediatrik glokom doğuştan kaynaklanır. Bebekte göz içi drenaj kanalları düzgün gelişmemiştir ve buna bağlı glokom meydana gelir.
Glokom neden olur?
Glokomu etkileyen birçok farklı risk faktörü bulunmaktadır. Göz tansiyonu glokomun başlıca nedenidir ancak kişide göz tansiyonu olmamasına rağmen de glokom gelişebilmektedir.
Glokom riskini artıran bazı durumlar ise şöyledir:
- Genetik faktörler (Ailede glokom öyküsü)
- Şeker hastalığı (diyabet)
- Hipotiroidizm (guatr)
- Göz yaralanmaları
- Retina dekolmanı
- Göz tümörleri
- Göz iltihapları
- Geçirilen göz ameliyatları
- Yüksek dereceli miyop veya hipermetrop
- Uzun süreli kortizon kullanımı
- 40 yaş üstü olmak
- Şiddetli kansızlık
- Yüksek veya düşük tansiyon (kan basıncı)
- Migren
Glokom belirtileri nelerdir?
Kişide glokom hastalığına işaret eden belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Şiddetli seyreden baş ağrısı
- Şiddetli seyreden göz ağrısı
- Bulanık görüş
- Gözde kızarıklık
- Işıkların çevresinde renkli halkalar görülmesi
- Mide bulantısı ve/veya kusma
- Göz bebeklerinde irileşme
Glokom tanısı nasıl konur?
Glokom tanısı hastanın şikayetlerinin dinlenmesi, sağlık öyküsünün alınması sonrasında yapılan ayrıntılı göz muayenesi ile koyulabilir.
Glokomda birden fazla tanı yöntemi kullanılmaktadır.
Optik sinir başı muayenesi ile göz sinirindeki olası hasar değerlendirilir.
Göz tomografisi olarak da bilinen Optik koherens tomografi (OCT) ile görme siniri ve retina sinir lifi tabakası incelenir.
Görme alanı tetkiki yapılarak görme alanında ne kadar kayıp olduğu belirlenir.
Kornea kalınlık ölçümü yapılır. Korneanın normalden kalın olması yüksek göz içi basınca, ince olması ise düşük basınca işaret eder.
Kapalı açı glokom tanısında ön kamara açısı ölçümü yapılır.
Glokom nasıl tedavi edilir?
Glokom düzenli takip gerektiren ilerleyici nitelikte bir hastalıktır. Bu nedenle hastalık tanısı koyulduktan ve tedaviye başlandıktan sonra da periyodik olarak takip edilir; düzenli tetkiklerle hastalığın seyri izlenir ve tedavi planı buna göre oluşturulur.
Glokom tedavisi ilk aşamada göz damlaları ile yapılır. Düzenli kullanılan damlalar sayesinde göz içi basınç azaltılarak sıvının daha hızlı boşaltılması sağlanabilir. Böylece glokomun ilerleyişi yavaşlatılabilir veya durdurabilir.
Göz içi basıncı düşürmek ve drenajı hızlandırmak için uygulanan bir diğer yöntem ise lazer tedavisidir. Lazer tedavisi çoğunlukla göz damlası ile istenilen sonuçların alınamadığı hastalarda kullanılır. Açık açılı glokom hastalarına yaygın olarak lazer trabeküloplasti uygulanmaktadır.
Göz damlası ve lazer tedavisinin işe yaramadığı vakalarda göz ameliyatı gerekebilir. Glokom cerrahisi kapsamında göz içi basıncı düşürmek için yeni bir drenaj kanalı açılır ve böylece göz içi sıvısının dışarı atılması kolaylaştırılabilir.
İleri vakalarda göz içine yerleştirilen seton implantlarla göz içi sıvısı dışarı taşınabilir.
