Uzağı görememe olarak tanımlanan miyop dünya genelinde görülme sıklığı gitgide artan bir göz sağlığı problemidir. Miyop rahatsızlığında genellikle yakın nesneler nettir ancak uzaktaki nesneler bulanık görünür. Bilgisayar, tablet, telefon gibi cihazların sık kullanılması miyopinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Özellikle okul çağındaki çocuklarda miyop problemi ortaya çıkmakta ve zaman içinde ilerleme eğilimi göstermektedir.
Miyop tedavisi gözlük ve kontakt lens kullanımı ile yapılabilir. Ancak uzun vadeli çözüm refraktif cerrahi ile mümkündür. Göz çizdirme ameliyatı olarak da bilinen lazerle refraktif cerrahi en çok tercih edilen tedavi yöntemidir. Bazı hastalarda ise göz içi mercek uygulaması ile miyop tedavi edilebilmektedir.
Miyop nedir?
Miyop görüntünün retina önüne odaklanması nedeniyle uzak nesnelerin net görülemediği bir görme problemidir. En yaygın kırma kusuru olan miyopi dijital ekran kullanımının da artmasıyla birlikte giderek daha fazla kişide görülmektedir.
Miyopta genellikle uzaktaki nesneler bulanık iken yakın nesneler ise sorunsuz ve net görülür. Miyop astigmat olarak adlandırılan durumda ise hastalar uzakla birlikte yakını görmede de problemler yaşar.
Miyop derecelere göre değerlendirilmektedir.
- 0 ila -1.5 D arası hafif miyopi
- -1.5 ila -6 D orta dereceli miyopi
- -6 D üzeri yüksek miyopi
- -8 D üzeri ise patolojik miyopi veya dejeneratif miyopi olarak tanımlanır.
Yüksek miyop glokom (göz tansiyonu), katarakt, miyopik makula dejenerasyonu, retina dekolmanı gibi ciddi göz hastalıkları riskini artıran bir durumdur. Bu nedenle düzenli göz muayenesi ve zamanında tedavi önem taşımaktadır.
Dejeneratif miyopi ise çok nadir görülen bir miyop türüdür ve genellikle erken çocukluk döneminde başlar.
Miyop neden olur?
Miyop göz küresinin normalden çok daha uzun olması veya kornea kavisinin fazla olması sebebiyle ortaya çıkar. Göz yapısının bu durumu nedeniyle ışık retina üzerinde doğru şekilde odaklanamaz. Görüntünün retina önünde odaklanması nedeniyle de uzak mesafeler bulanık görülür.
Miyop gelişimine neden olan diğer risk faktörleri ise şöyledir:
- Genetik faktörler (Ailede miyopi öyküsü)
- Bilgisayar, tablet ve cep telefonu kullanımı
- Çok fazla kitap okuma
- Loş ışıkta okuma yapma
- D vitamini düşüklüğü
- Açık havada az zaman geçirme, yeterli seviyede gün ışığı almama
Miyop belirtileri nelerdir?
Miyop uzağı görememe durumudur. En tipik belirtisi uzaktaki nesnelerin bulanık görülmesidir. Bunun dışında miyop rahatsızlığı olanların yaşadığı şikayetler şöyledir:
- Uzaktaki yazıları bulanık görme
- Uzağı görebilmek için sık sık gözleri kısma
- Gece veya loş ışıkta görmenin zorlaşması, özellikle gece araç kullanırken zorlanma
- Kitap okurken problem yaşama, kitabı çok yakında tutma ihtiyacı hissetme
- Göz yorgunluğu
- Gözleri ovuşturma ihtiyacı
- Baş ağrısı
Miyop tanısı nasıl konur?
Miyopi tanısı göz muayenesi ve çeşitli testlerle konulur. Standart görme testinin dışında tanı için otorefraraktometre, otokeratometre, retinoskop ve kırma kusuru miktarını belirlemek için foropter gibi cihazlar kullanılabilir. Deneme camları yardımı ile hastanın göz numarası belirlenebilir.
Miyop nasıl tedavi edilir?
Miyop tedavisi, miyop derecesine, miyop nedenine, hastanın yaş ve ihtiyaçlarına göre değişebilir. Gözlük ve kontakt lens kullanımı en basit yöntemlerdir. Özellikle gözlük en yaygın tedavi yöntemi olarak bilinmektedir. Kontakt lens kullanımı ile daha iyi ve doğal görüntü sağlanabilir. Ancak kontakt lenslerin kullanımı zahmetli olabilir.
Miyop tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem de korneal refraktif tedavi (CRT) veya Ortho-k’dır. Cerrahi bir işlem değildir. Kornea eğriliğine bağlı miyop vakalarında uygulanabilir. Kornea eğriliğinin düzeltilmesi için sert kontakt lensler takılır. Bu lenslerin amacı korneayı yassı hale getirmektir.
Günümüzde kırma kusurlarının kesin ve uzun vadeli tedavisi için lazerli refraktif cerrahi yöntemleri tercih edilmektedir.
Miyop tedavisi ile birlikte hipermetrop ve astigmat problemleri için de dünya genelinde en çok kullanılan yöntemler, LASİK, PRK ve LASEK olarak sıralanır.
- LASİK (Laser-Assisted In Situ Keratomileusis) gelişmiş lazer teknolojisi kullanılan modern bir yöntemdir. Miyop tedavisinde en çok tercih edilen yöntemdir. Lasik yönteminde korneanın en üstteki yüzeyinde ince bir kapakçık (flap) oluşturulur ve bu kapakçık kaldırılarak altındaki kornea dokusu excimer lazer ile yeniden şekillendirilir. Daha sonra kapakçık yerine geri yerleştirilir. Lasik ile 10 derece miyop tedavi edilebilir.
- Fotorefraktif keratektomi (PRK) yönteminde korneanın en dış tabakası olan epitel tamamen kaldırarak, altındaki kornea dokusunu lazerle yeniden şekillendirir. Epitel zamanla kendini yeniler.
- LASEK (Laser Epithelial Keratomileusis) de PRK ile benzer bir yöntemdir. Korneanın epitel tabakası alkollü bir solüsyonla gevşetilir ve kaldırılır. Daha sonra lazerle kornea şekillendirilir ve epitel tabakası geri yerleştirilir.
Bu yöntemlerin dışında bazı hastalarda miyop tedavisi göz içi mercek ameliyatı ile yapılabilir. Miyop derecesi çok yüksek olan ve kornea yapısı lazer ameliyatı için uygun olmayan hastalarda fakik göz içi lens implantı yapılabilir. Bu implantlar doğal lensin yerine veya hemen önüne yerleştirilebilir.
